orde

De brughagedissen

tuatara - sphenodontia

De brughagedissen worden ook wel de tuatara’s genoemd.  Ze horen niet tot de familie van de gewone hagedissen ook al lijken ze er sterk op.  Er bestaan nog 2 soorten die sterk op elkaar lijken.  We noemen het primitieve dieren omdat ze nog vrij dichte familie zijn van de dino’s.  Hun lichaam is grijsgroen en wordt niet langer dan één meter.  Het kan prima leven op koude plaatsen.  Als het toch te koud wordt, trekt het zich terug in zijn hol.

De brughagedis lijkt op een kruising tussen een leguaan en een krokodil.  Hij is korter en steviger gebouwd.  Hun skelet lijkt op dat van een krokodil en zelfs van een vogel.  Net als de hagedissen hebben ze vier gebogen poten, een grote kop en een lange staart.  Over de rug loopt een lange kam vol stekels.  Hun ogen zijn zo gebouwd dat ze overdag en in de nacht goed kunnen zien. 

 Hij heeft zelfs een derde oog bovenop zijn kop.  Veel reptielen hebben dit ook, maar bij de brughagedis is het heel goed te zien.  Vooral bij jonge dieren merk je het op en is het voorzien van een doorzichtige schub over het oog.  Het dient vooral om licht en donker op te merken of om roofvogels in de lucht op te speuren.  Hij kan enkel de bewegingen zien, maar geen roofvogels herkennen.  Echte tanden hebben ze niet, maar eerder wat uitstekels die steeds weer opnieuw worden vervangen zoals bij slangen en krokodillen. 

Het gaat niet goed met deze dierenorde.  Ze leven nu nog op ongeveer 32 eilandjes bij Nieuw-Zeeland.  Vooral de mens is de grootste vijand geweest.  Gelukkig worden de dieren nu beschermd.  Maar vroeger waren het vooral de ratten en de varkens, die door de mensen meegebracht werden op de eilanden, die alle eieren van de brughagedissen opaten.  De naam tuatara komt van de mensen die op het eiland zelf leefden.  In hun taal klinkt dit dier zo.  Het betekent ‘stekelige rug’.  Wij noemen hem brughagedis omdat hij een grote boog op zijn kop heeft.  Alleen deze hagedissen hebben deze boog. 

De dieren zijn sterk bedreigd, maar worden de laatste jaren veel geholpen en op nieuwe kleine eilandjes uitgezet om verder te kweken.  Zo werden er zelfs eerst op enkele eilandjes alle ratten gedood om er zeker van te zijn dat geen enkele rat nog de eieren van de brughagedis zou stelen en opeten.  De eilandjes zijn rotsachtig en hebben vele plaatsen waar het lekker koel is.  Ook de wind zorgt voor een flinke verkoeling.  Weinig reptielen kunnen tegen deze koude temperaturen.

2 soorten brughagedissen