onderstam

Kreeftachtigen

crustacea

De kreeftachtigen vormen een onderstam van de geleedpotigen.  We noemen ze ook wel de schaaldieren.  Het is een groep dieren die sterk van elkaar kunnen verschillen : van één millimeter tot een breedte van wel drie meter.  Dat zijn dan de scharen van een kreeftensoort.  Alle dieren hebben een soort schaal dat als pantser dient om het lijf te beschermen.  Deze schaal kan niet meegroeien en het dier zal dus elke keer het te groot wordt uit zijn schaal moeten kruipen en vervellen. 

Het aantal poten kan wel verschillen.  Er zijn er met 10 en met 14 poten.  Soms kan je ze moeilijk tellen, want de voorpoten zijn vergroeid tot grijppoten, zwempoten of looppoten.  De monddelen en de kieuwen kunnen ook wel eens op poten lijken. 

Als je de larven bekijkt, zijn die eerst piepklein en zwemmen rond in het water.  Het lijkt op een klein krulletje.  Heel vlug verandert dit krulletje in een raar wezentje met allerlei uitsteeksels en vergrote ogen.  Stilaan beginnen ze na vele keren te vervellen op mama en papa te lijken.  De meeste soorten leven in de zee, maar je vindt er ook in beekjes en rivieren en zelfs op het land.  Deze laatste zijn de pissebedden.  Er zijn ook krabben en kreeften die een tijdje op het land kunnen kruipen.  Maar de droge lucht zorgt ervoor dat ze vlug terug het water in kruipen.  Ze ademen door kieuwen en die werken natuurlijk alleen maar in het water. 

De meeste grote dieren leven van aas dat ze op de bodem van de zee vinden.  Rotte of dode dieren, maar ook wormen en schelpdieren worden gegeten.  Die worden dan met de grote scharen doormidden geknipt.  De kleinere dieren leven van plankton en algen.  Plankton zijn piepkleine diertjes die je pas onder een microscoop goed kan zien. 

De kreeftachtigen zijn zelf ook een lekkere prooi voor vele dieren : vissen, schildpadden, vogels, salamanders en zelfs walvissen.  Flamingo’s krijgen zelfs hun roze kleur door vele kleine kreeftjes te eten.  Maar ook wij mensen lusten graag kreeften, krabben en garnalen.

foto’s : andré karwath, hans hillewaert, paul hebert, frente, absolut dan, unknown

6 klassen