soort

De lierantilope

damaliscus lunatus - common tsessebe - sassaby

De lierantilope is een koeantilope die ook nog topi of basterdhartenbeest wordt genoemd.  Ze komen voor in grote delen van Afrika onder de Sahara.  Het zijn grote en stevige dieren met hoge schouders en een korte nek.  De rug gaat schuin naar beneden vanaf de schouders.  De vacht is kort en gelig tot kastanjebruin van kleur.  De hoorns hebben de vorm van een lier, vandaar ook de naam die ze kregen.  Ze zijn 30 tot 60 centimeter lang.  De staart heeft een lange zwarte pluim op het eind. 

De dieren worden 120 tot 230 centimeter groot en een hoogte van 120 centimeter.  Ze grazen op grote natte grasvlakten en open savannes van Soedan en Ethiopië verder tot het zuiden van Afrika.  De dieren trekken in groepen van grasland naar grasland.  Als er graslanden voortdurend in het water staan, zullen ze niet echt verder trekken.  Staat het water te hoog, dan trekken ze naar hoger gelegen landen.  Als het gras te hoog staat, zullen ze ook in grotere groepen grazen.  Dat is veiliger voor als er vijanden op de loer liggen.  Het zijn dag- en nachtdieren en kunnen lang zonder water. 

De lierantilopen kunnen grote groepen vormen samen met gnoes en zebra’s.  Vrouwtjes en mannetjes leven samen in een soort harem.  Ook bij het paren kiezen de mannetjes vrouwtjes die in hun harem zitten.  Hij zal er ook alles aan doen om die vrouwtjes bij hem te houden.  Soms bootst hij het geluid van roofdieren na om zijn vrouwtjes dichter bij hem te houden.  Soms staan de mannetjes hoog op een termietenheuvel om de wacht te houden voor vijanden die in de buurt zijn. 

Na het paren worden de kalfjes geboren in het hoge gras.  Daar blijven ze enkele dagen verscholen zitten tot ze stevig op hun pootjes staan.  Dan komt de moeder en het kalf terug bij de kudde.  Binnen de groep zullen jonge mannetjes na 3 tot 4 jaar zelf een nieuwe groep proberen vormen.  Oudere dieren verliezen na ongeveer 15 jaar hun tanden.  Ze kunnen dan nog moeilijk eten en zullen dan gauw sterven.  

foto’s : gastrocycle, dumousseau, paulmaz, paulmannix

5 ondersoorten

sassaby

kusttopi

tiang

korrigum

topi