soort

De notenkraker

spotted nutcracker - eurasian nutcracker - nutcracker - nucifraga caryocatactes

De notenkraker is een zangvogel uit de familie van de kraaiachtigen.  Ze zijn af en toe in onze streken te zien en komen voor in de Alpen, Scandinavië, de Balkan, de Karpaten en Noordoost-Europa.  De vogels hebben een lengte van 32 tot 35 centimeter.  Van afmetingen lijken ze sterk op de Vlaamse gaai, die echter wel een langere staart en iets langere vleugels heeft. 

Vogels die in onze streken te zien zijn, komen hier terecht door voedseltekort uit de noordelijke gebieden.  De laatste grote invasie in Nederland vond plaats in 1968 toen waarschijnlijk meer dan 10.000 notenkrakers het land bezochten.  Het lijkt er wel op, dat veel vogels hier door voedselgebrek sterven.  Opvallend is, dat de vogels vaak bijzonder tam zijn.  Sommige eten zelfs uit de hand of komen een huis binnen.  Ook begeven ze zich vaak dicht in de buurt van boeren of boswerkers om de insecten te vangen.

Hun voedsel bestaat vooral uit zaden van verschillende naaldbomen.   De Siberische den en alpenden behoort tot hun favorieten.  De zaden van deze dennen zijn nogal zwaar, waardoor ze onmogelijk door de wind verspreid kunnen worden.  Hier komt de Notenkraker ter hulp en legt voorraden van deze zaden aan voor de winter.  De vogels verstoppen de zaden net als gaaien in ondergrondse bergplaatsen.  Om de zaden te vervoeren hebben de vogels een krop onder de tong, waarin ze een aantal zaden kunnen vervoeren.  Zo kunnen ongeveer 200 zaden tegelijk vervoerd worden.  Ook is een keer een vogel gevangen met 26 hazelnoten in de krop.  Geschat wordt, dat iedere vogel zo’n 100.000 zaden verstopt, waarvan hij ongeveer er ongeveer 27.000 nodig heeft om te overleven. 

Ze leggen meestal 3 tot 4 eieren.  Beide vogels bebroeden de eieren en doen er 18 dagen over.  Het vrouwtje brengt meestal de nacht op het nest door.  De jongen worden door beide ouders verzorgd.  Tot 15 dagen na het uitkomen worden ze warm gehouden door een van de ouders.  Het voeden van de jongen duurt wel even, omdat de oudervogel eerst een zaadje uit zijn krop naar zijn snavel moet krijgen. Hierna moet de ouder zijn snavel diep in de geopende snavel van het jong steken en zo het zaad los laten.  Bij het nest worden ook roofvogels en gaaien verjaagd.