orde

Zeeanemonen

sea anemones - actiniaria

De zeeanemonen zijn neteldieren die behoren tot de bloemdieren.  Ze leven apart en niet in grote groepen langs de kust en in ondiep water.  Ze zetten zich vast op stenen, planten, schelpen of andere voorwerpen in het water.  Daar blijven ze hun ganse leven zitten.  Toch kunnen zeeanemonen bewegen, glijden en schuiven van de voet van de steel.  Ze kunnen zelfs draaien en een koprol maken.  Er zijn soorten die kunnen zwemmen met hun tentakels of gewoon door hun lichaam te krommen.  Maar meestal zien wij enkel de golvende bewegingen van de tentakels in het water. 

Zeeanemonen brengen hun hele leven door als een poliep.  Ze zijn sterker en forser gebouwd dan de hydroidpoliepen en leven vaker alleen.  Hun lijf heeft de vorm van een kolom en is dikker met stevige tentakels rond de mond.  Veel dieren zijn ook mooi gekleurd in roze, rood, geel, bruin, blauw en groen.  Felle kleuren zijn vaak een waarschuwing voor andere dieren.  Ze zeggen dat de anemoon geen lekker hapje is en lelijk kan steken met zijn netelcellen. 

De meeste zeeanemonen gebruiken hun tentakels om een prooi te vangen.  Dat zijn vooral kleine garnalen en kleine visjes.  Die worden door de netelcellen verlamd.  Zeeanemonen hebben geen ogen en kunnen hun prooien dus niet zien.  Maar ze voelen ze wel door trillingen in het water of doordat de visjes tegen hen komen.  Dan schieten de netelcellen dadelijk naar buiten.  Ze buigen rond de prooi en klemmen die stevig vast met hun weerhaakjes.  Voor de mens zijn deze haakjes echt wel te klein. 

De mond van de anemoon ligt in het midden tussen de tentakels.  Hij is groot en kan uitgerekt worden zodat er soms prooien worden gevangen die even groot als de zeeanemoon zelf zijn.  Eens in de mond verdwijnt de prooi in de maag van de anemoon.  Daar wordt hij langzaam gegeten.  Restjes worden langs dezelfde weg terug naar buiten gespuwd.  Zeeanemonen kunnen ook ruzie maken om het beste plekje op de steen of de rots.  Ze duwen en dringen tegen elkaar in trage wedstrijdjes.  Ze proberen zelfs elkaar van de rotsen te duwen. 

Zeeanemonen zijn maar eenvoudige dieren en hebben geen echte hersenen.  Ze kunnen alleen hun tentakels sturen en bewegen naar een andere plek op de rots.  Toch leven ze samen met vele vrienden in de zee zoals garnalen, krabben, vissen en wormen.  Zij hebben een dikke slijmlaag of een schelp die hen beschermt tegen de netelcellen van de anemonen.  De zeeanemonen eten de restjes op die de vissen en de krabben achterlaten, terwijl de vissen tussen de anemonen zwemmen om zich te beschermen.  Vooral harlekijnvisjes en anemoonvisjes zwemmen ertussen.  Sommige kreeften laten de zeeanemoon op hun schelp zitten, terwijl die hen met de tentakels beschermt.  De kreeften kunnen makkelijker voedsel vangen met de zeeanemoon op hun rug.  Er zijn ook kreeften die de anemonen tussen hun scharen nemen en er mee rond zwaaien.  Zo zullen vijanden niet al te dicht durven komen.

foto’s : albert kok, aquaimages, jenny huang, public, haplochromis

soorten

groene golfbrekeranemoon

wasroos

sierlijke slibanemoon

zebra-anemoon

golfbrekeranemoon

zeedahlia

weduweroos

paardenanemoon

kleine slibanemoon

zeeanjelier

slibanemoon