soort
De Goulds varaan
sand goanna - varanus gouldii - gould's monitor - racehorse goanna - sand monitor
De Goulds varaan is een hagedis uit de familie van de varanen. De soortnaam is een eerbetoon aan de Britse ornitholoog John Gould. In de Engelse taal wordt de hagedis wel ‘zandvaraan’ genoemd vanwege de voorkeur voor woestijnachtige gebieden. De varaan bereikt een lengte zonder staart van ongeveer 30 centimeter, waarbij de mannetjes gemiddeld duidelijk groter zijn dan de vrouwtjes. De totale lengte kan tot 150 centimeter bedragen en het gewicht bedraagt dan ongeveer dertig kilogram. Hierdoor is het een van de grootste varanen van Australië.

De varaan is te herkennen aan de zwarte tot donkerbruine kleur en gele strepen in de nek. Je ziet ook achter de nek een patroon van kleine, gele ringen en een staart die geel gebandeerd is. Het voedsel bestaat uit vogels, reptielen, kleine knaagdieren en vogel- en reptieleneieren, maar ook wel aas en insecten. De Goulds varaan kan op de achterpoten staan om een ruimere blik op de omgeving te kunnen werpen op zoek naar prooidieren. Hierbij wordt de staart als balans gebruikt.
De varaan zal bij bedreiging in de aanval gaan, maar aanvallen doet hij toch niet meteen. Eerst gaat de hagedis rechtop staan en maakt harde sis-geluiden waarbij de bek wordt opengesperd als waarschuwing. Als dat niet helpt, rent hij razendsnel weg, vanwege de hoge snelheid die hierbij bereikt kan worden, staat de varaan ook wel bekend als ‘renpaardvaraan’. Alleen als het dier wordt vastgepakt, slaat het toe en de varaan gebruikt dan zijn staart, bek en klauwen als wapens. Een mens kan daar ernstige verwondingen aan overhouden.

Deze varaan is eierleggend en maakt 10 tot 17 eieren per legsel. De eieren worden afgezet in termietennesten. Het vrouwtje graaft een tunnel tot de kern van het nest met aan het einde een verbrede kamer waarin de eitjes worden afgezet. De termieten herstellen vervolgens hun nest waardoor de eitjes midden in het nest worden ingemetseld. Ze zijn hier veilig voor veel eiereters. Bovendien is de temperatuur en luchtvochtigheid van een termietennest constant doordat de insecten deze kunnen regelen. De eieren komen na ongeveer zes maanden uit. De varaan kan in gevangenschap een leeftijd bereiken van achttien jaar.

De varaan komt voor in grote delen van westelijk Australië en zuidelijk Nieuw-Guinea in de meeste droge gebieden. Het is een algemeen voorkomende soort en heeft van alle varanen de grootste verspreiding in Australië. In het kurkdroge midden van het land is de varaan veel minder te zien. Hij leeft in droge, zanderige gebieden zoals halfwoestijnen, steppen, kustbossen en bosranden. De varaan is overdag actief en schuilt ’s nachts in een zelfgegraven hol. De holen worden in de regel onder stenen, omgevallen bomen of onder struiken gegraven.
foto’s : squeakymarmot,flying toaster,phasmatisnox